W Polsce emerytura przysługuje osobom, które osiągnęły wiek emerytalny i mają udokumentowany wymagany okres zatrudnienia (dotyczy tylko tzw. starej emerytury, czyli osób, które urodziły się przed 1949 rokiem). Reforma emerytalna wprowadzona w 1999 roku wprowadziła podział zabezpieczenia emerytalnego na III filary:
I filar – Fundusz Ubezpieczeń Społecznych obsługiwany przez ZUS,
II filar – Otwarty fundusz emerytalny (w skrócie OFE),
III filar – Indywidualne konto emerytalne (w skrócie IKE) oraz Pracownicze Programy Emerytalne (PPE).
Z zaznaczeniem że I i II filar są obowiązkowe, III filar jest dobrowolny.
Aktualnie wiek uprawniający do przejścia na emeryturę to 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. Świadczenia społeczne są obsługiwane oddzielnie dla rolników (KRUS) oraz dla reszty pracujących (ZUS).
I filar to emerytura z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Tutaj trafia większa część składki, potrącanej co miesiąc z pensji. Każdy ubezpieczony ma indywidualne konto w ZUS na którym rejestrowana jest wartość odkładanych pieniędzy. Jest ona jedynie corocznie waloryzowana o realny wzrost cen i usług ustalany przez GUS.
Nasza miesięczna emerytura z ZUS zostanie wyliczona przez podzielenie sumy wszystkich zwaloryzowanych składek przez liczbę miesięcy jaka statystycznie została nam do końca życia od momentu przejścia na emeryturę (Zgodnie ze statystyką GUS przeciętna długość życia po osiągnięciu wieku emerytalnego dla kobiet wynosi 20,8 lat, a dla mężczyzn 13,3 lat). Dla osób pracujących przed styczniem 1999 roku przy obliczaniu emerytury z pierwszego filaru uwzględniony zostanie kapitał początkowy (kapitał początkowy to pieniądze, zgromadzone w ZUS-ie przed reformą systemu emerytalnego. Stan środków zostanie wyliczony na dzień 1 stycznia 1999 roku dla wszystkich osób, które pracowały zawodowo przed tą datą)
Wysokość składki do I filaru uzależniona jest od podstawy wymiaru, którą jest wynagrodzenie brutto. W tym roku wysokość składki wynosi:
(19,52% podstawy) na ubezpieczenie emerytalne
(6% podstawy) na ubezpieczenia rentowe
(2,45% podstawy) na nieobowiązkowe ubezpieczenie chorobowe
(od 0,67% do 3,33% podstawy) na ubezpieczenie wypadkowe
W kolejnej odsłonie opiszemy II filar ubezpieczeń!